Ostensiewe illustrasies as mikrostrukturele items in verklarende skoolwoordeboeke gerig op leerders in die junior sekondêre fase

Résumé

OPSOMMING: 'n Verklarende skoolwoordeboek gerig op leerders in die junior sekondêre fase moet, in die Suid-Afrikaanse konteks, gebruikersgerigte praktyke navolg om op kommunikatiewe en pedagogiese vlak waarde toe te voeg vir beide moedertaal- en niemoedertaalsprekende leerders. Een so 'n praktyk is die opname van ostensiewe illustrasies as mikrostrukturele items om die oordrag van pragmatiese en semantiese data te bevorder. In hierdie artikel word die waarde van ostensiewe illustrasies en hulle relevansie binne 'n verklarende skoolwoordeboek gerig op leerders in die junior sekondêre fase beoordeel, waarna sekere voorbehoude rakende hulle gebruik behan-del word. 'n Besluit om wel ostensiewe illustrasies op te neem, noodsaak verder 'n bespreking van waar om hierdie items in die mikrostruktuur te plaas sowel as 'n bespreking van verskillende tipes illustrasies wat vir opname in die woordeboektipe onder bespreking geskik sal wees. Vervolgens word 'n kritiese evaluering van die hantering van ostensiewe illustrasies in 'n eg Suid-Afrikaanse verklarende skoolwoordeboek gerig op leerders in die junior sekondêre fase gegee en voorstelle gemaak vir 'n verbeterde mikrostrukturele behandeling wat aan die eise van die gebruikersper-spektief voldoen. Laastens word die kwessie van noodsaaklike mediostrukturele ondersteuning vir hierdie datatipe in die vorm van presiese, omvattende kruisverwysings, ter sprake gebring. Hierdie artikel probeer dus om kriteria vir die suksesvolle leksikografiese hantering van ostensiewe illus-trasies aan te bied.Sleutelwoorde: BYSKRIFTE, BYVOEGLIKE NAAMWOORD, GROEPILLUSTRASIE, JU-NIOR SÊKONDERE ONDERRIGFASE, KOMMUNIKATIEWE WAARDE, KRUISVERWYSINGS, MIKROSTRUKTURELE ITEMS, OSTENSIEWE ILLUSTRASIES, PEDAGOGIESE WAARDE, SELF-STANDIGE NAAMWOORD, STRUKTUURMERKERS, VERKLARENDE SKOOLWOORDEBOEK, VOORBEELDMATERIAAL, WERKWOORD*****ABSTRACT: Ostensive Illustrations as Microstructural Items in Explanatory School Dictionaries Targeting Learners in the Junior Secondary Phase. An explanatory school dictionary targeting learners in the junior secondary phase must, in the South African context, pursue user-oriented practices in order to add value for both mother-tongue- and non-mother-tongue-speaking learners on a communicative and a pedagogical level. One such practice would be the inclusion of ostensive illustrations as microstructural items in order to en-hance the transfer of pragmatic and semantic data. In this article, the value of ostensive illustrations and their relevance in an explanatory school dictionary targeting learners in the junior secondary phase are evaluated, after which certain reservations regarding their use are addressed. A decision on whether to include ostensive illustrations demands a further discussion of where to position these items in the microstructure, as well as a discussion of different types of illustrations that will be suitable for inclusion in the type of dictionary profiled. Thereafter a critical evaluation of the treatment of ostensive illustrations in a genuinely South African explanatory school dictionary targeting learners in the junior secondary phase is provided and suggestions made for an improved microstructural treatment that meets the demands set by the user perspective. Lastly, the issue of necessary mediostructural support for this data type in the form of precise, comprehensive cross-references will be raised. This article aims to present criteria for the successful lexicographical treatment of ostensive illustrations.Keywords: ADJECTIVE, CAPTIONS, COMMUNICATIVE VALUE, CROSS-REFERENCES, EXAMPLE MATERIAL, EXPLANATORY SCHOOL DICTIONARY, GROUP ILLUSTRATION, JUNIOR SECONDARY EDUCATIONAL PHASE, MICROSTRUCTURAL ITEMS, NOUN, OS-TENSIVE ILLUSTRATIONS, PEDAGOGICAL VALUE, STRUCTURAL INDICATOR, VERB